1
แม่จ๋า ให้หนูช่วยนะ
“แม่จ๋า วันนี้มีอะไรให้แพนช่วยอีกบ้าง” เด็กหญิงตัวน้อยในชุดนักเรียน สวมทับด้วยผ้ากันเปื้อน สอบถามคุณแม่ที่กำลังกุลีกุจอกับการเตรียมเปิดร้านขายส้มตำ หลังจากช่วยจัดโต๊ะเก้าอี้ และเตรียมวัตถุดิบต่าง ๆ เสร็จเรียบร้อยแล้ว นี่เป็นกิจวัตรประจำวันของ “น้องแพน” หรือเด็กหญิงขวัญชนก ที่ต้องทำเป็นประจำทุกวัน ไม่ว่าจะเป็นช่วงเปิดเทอมหรือปิดเทอม
จากพื้นที่ว่างข้างทางในซอยเล็ก ๆ ค่อย ๆ เต็มไปด้วยร่มหลังใหญ่ที่ถูกตั้งวาง โต๊ะเก้าอี้ที่ถูกจัดเรียง และรถเข็นขายของจากพ่อค้าแม่ขายที่ทยอยเดินทางมาถึง
ภาพเด็กหญิงตัวน้อย ที่ก้มหน้าก้มตาทำงานอย่างขมีขมัน เป็นภาพอันคุ้นเคยของพ่อค้าแม่ขายในละแวกใกล้เคียง “เราเห็นน้องเขาออกมาช่วยแม่เปิดร้านตั้งแต่เวลาประมาณ 6.00 น. โดยเขาจะช่วยทำทุกอย่าง ตอนเย็นหลังเลิกเรียนก็ยังมาช่วยแม่เก็บร้านด้วยเหมือนกัน ไม่ค่อยเห็นเขาไปเล่นกับเพื่อน แม้จะยังเป็นเด็ก แต่เขามีความรับผิดชอบเหมือนผู้ใหญ่เลย เป็นเด็กที่ขยันคนหนึ่งค่ะ” แม่ค้าแผงข้างเคียง กล่าวชื่นชมในความขยันขันแข็งของน้องแพน
“หนูจะตื่นประมาณ 5.00 - 5.30 น. เมื่ออาบน้ำแต่งตัวแล้ว ก็จะออกมาช่วยแม่ก่อน หลังจากนั้น เวลาประมาณ 7.00 - 7.30 น. หนูถึงจะไปโรงเรียน หนูไม่รู้สึกว่าการมาช่วยแม่เปิดร้าน เป็นงานที่เหนื่อยนะคะ เพราะถือเป็นการช่วยเหลือครอบครัว แบ่งเบาภาระที่ครอบครัวช่วยส่งเสียหนูเรียนหนังสือด้วย” น้องแพนบอกเล่าถึงความภาคภูมิใจของตนเอง ที่สามารถทำเพื่อครอบครัวได้ด้วยน้ำเสียงอันสดใส
“ร้านนี้เป็นร้านประจำในช่วงมื้อเที่ยงของผมครับ ช่วงที่ปิดเทอมอยู่ ผมก็จะเห็นน้องเขามาช่วยแม่ตลอด น้องเป็นเด็กขยันมาก ซึ่งถือว่าหาได้ยากในปัจจุบัน เพราะเด็กสมัยนี้หลายคน ก็เอาแต่เล่นเกม ไม่ค่อยช่วยงานพ่อแม่ แต่สำหรับตัวน้อง ผมเห็นมานานแล้วครับว่า เขาช่วยแบ่งเบาภาระพ่อแม่อย่างขยันขันแข็ง ซึ่งถือเป็นตัวอย่างที่ดีสำหรับเยาวชนครับ” หนึ่งในลูกค้าประจำของทางร้าน กล่าวชื่นชมในความขยันขันแข็งของน้องแพน
2
ทุนการศึกษา แบ่งเบาภาระผู้ปกครอง
“น้องแพน” เด็กหญิงตัวเล็ก ในวัยเพียง 10 ขวบ ซึ่งกำลังจะเข้าศึกษาในระดับประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนวัดอ่างแก้ว (จีบ ปานขำ) ในปีการศึกษา 2561 เป็นหนึ่งในนักเรียนที่ได้รับทุนการศึกษากล้าใหม่ฉือจี้ ตั้งแต่ปีการศึกษา 2558 เป็นต้นมา โดยทุนการศึกษากล้าใหม่ฉือจี้ จะมอบให้กับนักเรียนที่ขาดแคลนทุนทรัพย์แต่มีความประพฤติดี โดยไม่ได้อิงผลการเรียนเป็นตัวกำหนด
“น้องแพน” สมาชิกคนสุดท้องของบ้าน ที่ประกอบด้วยคุณแม่ซึ่งค้าขายส้มตำเป็นอาชีพหลัก และคุณพ่อซึ่งสุขภาพไม่สมบูรณ์ด้วยแขนที่อ่อนแรงเนื่องจากอุบัติเหตุในการทำงานเมื่อหลายปีก่อน และพี่สาวซึ่งกำลังศึกษาระดับอนุปริญญา แม้จะเป็นเพียงเด็กหญิงตัวเล็ก แต่กลับทำงานทุกอย่างได้อย่างคล่องแคล่ว
ความขยันขันแข็งและความกตัญญูของน้องแพนเป็นที่ทราบกันดีของคุณครู ดังนั้น เมื่อทางจิตอาสาฉือจี้ประสานไปยังโรงเรียน เรื่องโครงการสนับสนุนด้านการศึกษา ด้วยการมอบทุนการศึกษา ช่วยเหลือนักเรียนที่ขาดแคลนทุนทรัพย์ “น้องแพน” จึงเป็นหนึ่งในผู้ที่ได้รับการเสนอชื่อให้รับทุนการศึกษาเรื่อยมา
เมื่อทางโรงเรียนเสนอชื่อมา จิตอาสาฉือจี้จึงได้เข้าไปสำรวจอีกครั้ง ก่อนจะดำเนินการมอบทุนการศึกษา
คุณภารดี มะกรูดอินทร์ จิตอาสาฉือจี้ บอกเล่าถึงสิ่งที่ควรถือเป็นแบบอย่างของน้องแพมว่า “เราได้ลองถามเด็ก ๆ แต่ละคนว่า เมื่ออยู่บ้านมีหน้าที่ช่วยพ่อแม่ทำอะไรบ้าง น้องแพนก็บอกเล่าในสิ่งที่น้องทำ และเมื่อเราเข้าไปดู ก็พบว่าน้องเขาทำจริงๆ ทำให้รู้สึกชื่นชมว่า น้องเป็นเด็กที่เปี่ยมด้วยความกตัญญูค่ะ”
▲แม้จะมีภาระหน้าที่มากกว่าเพื่อนในวัยเดียวกัน แต่การตั้งใจศึกษาเล่าเรียนของ
น้องแพน (คนแรกจากขวา) ทำให้สอบได้เป็นอันดับที่ 3 ของห้องในปีการศึกษาที่ผ่านมา
3
“ขยัน อดทน ประหยัด” คุณสมบัตินักเรียนทุนกล้าใหม่ฉือจี้
แม้จะไม่มีเวลาไปวิ่งเล่น เหมือนเพื่อนๆ ในวัยเดียวกัน แต่น้องแพนกลับไม่รู้สึกว่า การช่วยครอบครัวทำงานหารายได้ เป็นภาระที่หนักเกินไปของตนเอง
“หลังเลิกเรียนมา น้องแพนก็ยังต้องมาช่วยครอบครัวเก็บร้าน กว่าจะเสร็จก็ 18.00 - 19.00 น. บางทีฝนตก ร่มไม่สามารถกันลมฝนได้เต็มที่ เราก็เลยต้องกลับบ้านแบบเปียกปอนกันทั้งสี่คนค่ะ” คุณเพ็ชอำพร คุณแม่ของน้องแพนบอกเล่าถึงการทำงานช่วยเหลือครอบครัวของบุตรสาวที่ต้องอาศัยความอดทนเป็นอย่างมาก
ในทางตรงกันข้าม การช่วยแม่ทำงาน ทำให้น้องแพนยิ่งเข้าใจว่า กว่าที่ครอบครัวจะได้ “เงิน” มาแต่ละบาทนั้น ต้องแลกด้วยหยาดเหงื่อแรงกายมากเพียงใด “ถ้าเขาอยากกินอะไร หรืออยากซื้ออะไร เขาก็จะมาถามก่อนว่า แม่วันนี้ขายดีไหม ขายได้ไหมแม่ หนูอยากกินนั่น หนูอยากกินนี่ แต่ถ้าเราตอบว่าขายได้น้อย เขาก็จะบอกเองว่า ถ้าอย่างนั้น หนูไม่กินดีกว่า แต่ถ้าเราตอบว่าขายได้เยอะหน่อย เขาก็จะขอ 5 บาทบ้าง หรือ 10 บาทบ้าง เพื่อไปหาซื้อของกินเองค่ะ” คุณแม่ของน้องแพนบอกเล่าถึงนิสัยการใช้เงินของบุตรสาวตัวน้อย
ในยุคที่ผู้ปกครองนิยมส่งบุตรหลานไปเรียนพิเศษในช่วงนอกเหนือเวลาเรียน แต่สำหรับน้องแพน แม้จะมีข้อจำกัดด้านรายได้ของครอบครัว และภาระหน้าที่ซึ่งตนเองยินดีแบกรับ แต่ผลการเรียนของน้อง ก็ไม่ได้น้อยหน้ากว่าเพื่อน ๆ แต่อย่างใด ตรงกันข้าม น้องแพนยังสามารถสอบได้เป็นอันดับที่ 3 ของห้อง สร้างความภาคภูมิใจให้กับพ่อแม่เป็นอย่างยิ่ง
“บางทีพ่อเขาไม่สบาย มาช่วยที่ร้านไม่ไหว แม่ก็ต้องให้น้องแพนขาดเรียน เพื่อมาช่วยเรา เพราะเรากับพี่สาวเขาสองคน ก็ทำไม่ไหว และน้องแพน เขาก็รู้ดีว่า พ่อเขาไม่แข็งแรง เขาก็มาช่วยด้วยความยินดี ขณะเดียวกัน เมื่อไปเรียน เขาก็ตั้งใจเรียน ทำให้ผลการเรียนออกมาดี อย่างที่เราคาดไม่ถึงเลย ทำให้แม่รู้สึกดีใจและภาคภูมิใจในตัวลูกสาวมาก ๆ ค่ะ”
ทุนการศึกษากล้าใหม่ฉือจี้ ปีละ 2,000 บาท สำหรับนักเรียนระดับประถมศึกษา ที่น้องแพนได้รับ จะแปรเปลี่ยนเป็นค่าใช้จ่ายประจำวันในการไปโรงเรียนของน้องแพน โดยเฉพาะในบางวัน ที่จำเป็นต้องนั่งรถมอเตอร์ไซด์รับจ้าง เพราะอยู่ช่วยแม่จัดร้าน นานเกินเวลาที่กำหนดและหลีกเลี่ยงการไปโรงเรียนสาย หากจะนั่งรถโดยสารประจำทางเหมือนอย่างทุกวัน
“ความขยัน อดทน ประหยัด” ของน้องแพน และทุนการศึกษากล้าใหม่ที่ได้รับจากฉือจี้ จะทำให้น้องแพนสามารถสานฝันการเป็น “คุณครูสอนภาษาไทย” ให้สำเร็จเป็นจริงได้ในวันข้างหน้า
▲น้องแพน (แถวที่ 2 จากหน้า คนที่ 2 จากซ้าย) ได้รับทุนการศึกษากล้าใหม่ฉือจี้ต่อเนื่องเป็นปีที่ 4
เรื่อง คุณบุษรา สมบัติ ภาพ คุณรัตนโชติ ประมวลทรัพย์, คุณสิทธิชัย อินทรสวัสดิ์